Het hoofd koel houden, een koud kunstje
Basisprincipes om zonder energieverbruik je woning fris te houden bij lange warmteperiodes.
Velen onder ons hebben hun woning de laatste jaren grondig geïsoleerd. Een aanzienlijk aantal woningen heeft deze aanpassing nog niet ondergaan. Nieuwbouw woningen scoren in de zomer vaak niet zo goed als het gaat over een fris of aangenaam binnenklimaat.
De winterkoude buitenhouden is een koud kunstje, een goede isolatiemantel rond de woning die goed aansluit en zorgvuldig geplaatst is met de nodige aandacht voor luchtdichting, en klaar is kees. Diezelfde isolatiemantel kan er in de zomer voor zorgen dat je woning nog meer warmte vasthoud waardoor ze alsmaar warmer wordt.
Graag leg ik enkele eenvoudig basisprincipes uit mee om er voor te zorgen dat je het binnenklimaat van je woning frisser kan houden bij warme dagen.
Principe 1 -massa- : Een dikke stenen muur zal de warmte (de infrarood warmtestralen) beter tegenhouden dan een dunne lichte muur. Daarom zijn kerkgebouwen in het zuiden meestal lekker fris. De massa van het isolatiemateriaal speelt ook een rol. Een zeer goed isolerend isolatiemateriaal (bv.: PUR/PIR) kan dunner toegepast worden. Hierdoor zal de zonne-instraling meestal in de namiddag doorheen de isolatie stralen en de warmte binnen brengen. Een zwaardere, minder isolerend materiaal (bv Cellulose snippers/ houtvezelisolatie) zal in een dikker pakket uitgevoerd worden. De massa van het materiaal + de dikte zullen ervoor zorgen dat de zonnestralen gedurende de dag niet doorheen het pakket geraken. Een groendak geeft door de grondmassa ook een extra warmtebuffer tegen de zonnestralen. Massa warmt traag op, maar eens massa warm is behoud het erg lang de warmte, zorg er dus voor dat de massa voldoende kan afkoelen (zie principe ventilatie)
Principe 2 -schaduw- : De schaduw van een boom met een dichte bladerkruin is in de zomer heerlijk. Als je onder zulke boom zit schermen de bladeren je bladerlaag na laag af tegen de infrarood zonnestralen en voel je eerder de omgevingswarmte dan de warmtestralen. Bomen die je woning beschaduwen zijn daarom ideaal om de directe instraling te voorkomen. (zie het effect bij principe 1). Als je geen bomen hebt kan je door een dakoversteek (geen bezonning van de gevel), een pergola voor een raam (geen bezonning van het raam) de zonne instraling tegen houden. Als dit niet kan zijn er nog hulpmiddelen zoals screens, zonnelamellen etc. deze worden best aan de buitenkant geplaatst anders zijn de zonnestralen al doorheen de massa of het glas en zit de warmte binnen. Een katoenen doek liefst met een afstandje aan de buitenkant van het raam hangen doet ook al wonderen. Zorg er steeds voor dat de ‘zonnewerende elementen’ geïnstalleerd zijn voor dat de zon zijn stralen op je muur, raam… schijnt.
Principe 3 -ventileren- : Ook in warme periodes koelt het in onze regio ’s nacht meestal aanzienlijk af. Tegen de vroege ochtend is het buiten het meest fris. Op dat moment alle ramen en deuren open zetten doet wonderen. De warme lucht stijgt en ontsnapt via de hoger gelede raamdelen of via de ramen op de verdieping naar buiten, de koude lucht is (zwaarder) duwt zich langs de onderste delen of via het gelijkvloers verdiep naar binnen. Hierdoor ontstaat een natuurlijk trek effect en wordt de warme lucht door lekker frisse lucht vervangen. Als je wil weten wanneer je best je ramen openzet en wanneer best sluit is het handig om buiten in de schaduw een thermometer te hangen en binnen een te leggen op ca sta hoogte. Als de buitentemperatuur lager is dan binnen werkt het principe. Als de buitentemperatuur in de buurt komt van de binnentemperatuur sluit je best terug alle ramen en deuren en doe je de zonnewering naar beneden. Let op, ramen, en zeker dakramen aan de oost en zuidkant krijgen snel zon (warmte) waardoor deze ramen best sneller gesloten worden. Zet in de dag tot laat in de avond geen deuren en ramen open, anders komt de warmte onheroepelijk binnen.
Principe 4 -ritme aanpassen- : In het zuiden houden de mensen in de namiddag een siësta. Begrijpelijk als de warmte je sloom maakt. Omdat we warmteperiodes niet echt gewoon zijn is dit geen gekend gebruik bij ons, wat schuiven met je planning helpt je om actiever te zijn als het frisser is en rustigere dingen te doen als het warmer is. Koken, bakken, strijken, stofzuigen,… hierbij komt er veel warmte vrij. Probeer deze taken eerder vroeg in de morgen in te plannen zo kan de warmte bij het ventileren (principe 3) van je huis onmiddellijk mee afgevoerd worden.
Hopelijk kan je met onze tips voldoende aan de slag, of kan je de komende winter gebruiken om je te wapenen tegen de volgende warmteperiodes.
Veel succes!
Bert Schellekens
Bestuurder ESIA Juni 2022
Wil je meer weten over watergebruik bij je woning of over andere duurzame systemen? Aarzel niet om contact met ons op te nemen.
-We design future-